در هر جامعه‌ای ویژگی‌های خاصی وجود دارند که بعضاً تأثیرات منفی هم به همراه دارند. یکی از این ویژگی‌ها اختلالات روانی است که افراد زیادی در جوامع مختلف از آن رنج می‌برند. جامعه ایران نیز از این امر مستثنی نیست و مشکلات روانی در این کشور به‌طور گسترده‌ای مشاهده می‌شود. اما سوالی که مطرح می‌شود این است که ایرانی‌ها از چه اختلالات روانی رنج می‌برند و دلایل اصلی ابتلا به این اختلالات چیست؟ در این مقاله، به بررسی برخی از شایع‌ترین اختلالات روانی در ایران پرداخته می‌شود تا افراد بتوانند با این اختلالات آشنا شوند و در صورت لزوم برای درمان اقدام کنند.
اختلالات اضطرابی
اختلالات اضطرابی، که یکی از شایع‌ترین مشکلات روانی در ایران است، به مجموعه‌ای از شرایط اشاره دارد که در آن‌ها فرد احساس اضطراب و نگرانی مفرط را تجربه می‌کند. این نوع اضطراب به‌طور مداوم و حتی در موقعیت‌های غیر استرس‌زا رخ می‌دهد و می‌تواند زندگی فرد را مختل کند. در حالی که همه افراد ممکن است در برخی مواقع تحت فشار قرار بگیرند، افرادی که به اختلالات اضطرابی دچار می‌شوند، به‌طور مرتب این احساسات را تجربه می‌کنند.
- اختلال اضطراب تعمیم‌یافته (GAD): این اختلال با نگرانی بیش از حد در مورد مسائل روزمره همراه است و فرد به‌طور دائم از مشکلات مختلف نگران است، حتی اگر تهدید واقعی وجود نداشته باشد.
- اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD): در این اختلال، افکار تکراری و غیرقابل کنترل به سراغ فرد می‌آید که موجب انجام اعمال تکراری و اجبارگونه می‌شود.
- اختلال هراس (Panic Disorder): افراد مبتلا به این اختلال به‌طور ناگهانی و مکرر دچار حملات وحشت می‌شوند که می‌تواند به صورت شدید و غیرمنتظره اتفاق بیفتد.
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD): افرادی که در اثر مواجهه با یک واقعه آسیب‌زا مانند تصادف یا جنگ دچار استرس شدید می‌شوند، ممکن است به اختلال استرس پس از سانحه مبتلا شوند.
- اختلال اضطراب اجتماعی: ترس از ارزیابی منفی دیگران و ترس از قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی می‌تواند فرد را دچار اضطراب اجتماعی کند و حتی در برخی موارد منجر به انزوای اجتماعی شود.
اختلالات خلقی
اختلالات خلقی نیز یکی دیگر از انواع رایج اختلالات روانی در ایران است. این اختلالات به‌طور معمول با نوسانات شدید در خلق و احساسات فرد مشخص می‌شود. در حالی که همه افراد ممکن است گهگاه دچار نوسانات خلقی شوند، اما این افراد در مواجهه با اختلالات خلقی، با تغییرات شدیدی در وضعیت روحی و احساسی خود روبه‌رو هستند که می‌تواند عملکرد روزمره آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
- اختلال افسردگی عمده (MDD): این اختلال با خلق پایین و از دست دادن علاقه به فعالیت‌های روزمره مشخص می‌شود. افراد مبتلا به افسردگی عمده ممکن است احساس بی‌ارزشی و ناامیدی کنند و توانایی انجام فعالیت‌های معمول خود را از دست بدهند.
- اختلال دو قطبی: این اختلال با تغییرات غیرعادی در خلق و انرژی فرد مشخص می‌شود. فرد مبتلا ممکن است در یک زمان دچار افسردگی شدید شود و در زمان دیگر حالت شیدایی یا هیجان غیرطبیعی داشته باشد.
- اختلال خلقی ناشی از مواد: این اختلال زمانی بروز می‌کند که مصرف مواد مخدر یا داروهای خاص باعث تغییرات شدید خلقی مانند افسردگی یا اضطراب شود.
بیماری های افسردگی
افسردگی یکی از بیماری‌های روانی است که تأثیر عمیقی بر زندگی فرد می‌گذارد. این بیماری بیشتر از آنکه صرفاً به نوسانات خلقی مربوط باشد، یک اختلال روانی است که در آن فرد دچار افسردگی مزمن و از دست دادن علاقه به زندگی می‌شود. این افراد معمولاً در مدت‌زمان طولانی احساس غمگینی، بی‌هدف بودن یا ناامیدی دارند.
علائم افسردگی شامل اختلال در خواب، کاهش انرژی، کاهش تمرکز، احساس گناه یا خود کم‌بینی و در موارد شدیدتر، افکار خودکشی است. درمان افسردگی به‌طور معمول شامل روان درمانی و مصرف داروهای ضد افسردگی است.
اختلالات روان پریشی
اختلالات روان‌پریشی باعث می‌شود فرد نتواند واقعیت را از خیال تشخیص دهد. این اختلالات به‌طور معمول با نشانه‌هایی همچون توهم، هذیان و اختلال در تفکر همراه هستند. اسکیزوفرنی یکی از شناخته‌شده‌ترین اختلالات روان‌پریشی است که می‌تواند زندگی فرد را به‌شدت تحت تأثیر قرار دهد.
- اسکیزوفرنی: این اختلال باعث می‌شود فرد دچار توهمات شدید و اختلال در ارتباط با واقعیت شود.
- اختلال شیزوافکتیو: این اختلال ترکیبی از علائم روان‌پریشی و خلقی است که فرد را دچار افسردگی یا اضطراب همراه با توهمات و هذیان‌ها می‌کند.
- اختلال هذیانی: افراد مبتلا به این اختلال به‌طور ثابت باورهایی نادرست دارند که نمی‌توانند آن‌ها را تغییر دهند حتی اگر شواهد زیادی خلاف آن‌ها وجود داشته باشد.
زوال عقل
زوال عقل یکی دیگر از اختلالات روانی است که به کاهش توانایی‌های شناختی فرد منجر می‌شود. در این اختلال، فرد توانایی‌های حافظه‌ای، تفکر، استدلال و حتی زبان خود را از دست می‌دهد. بیماری آلزایمر یکی از شایع‌ترین نوع‌های زوال عقل است که در آن فرد دچار مشکلات شدید در حافظه و تصمیم‌گیری می‌شود.
اختلالات خوردن
اختلالات خوردن، نظیر بی‌اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی، به رفتارهای غذایی غیرعادی اشاره دارد که با نگرانی شدید درباره وزن و شکل بدن همراه است. این اختلالات می‌توانند عواقب پزشکی جدی به‌دنبال داشته باشند و نیازمند درمان‌های روان‌شناختی خاصی مانند روان درمانی شناختی یا درمان مبتنی بر خانواده هستند.
علل ایجاد اختلالات روانی
اختلالات روانی ممکن است به دلایل مختلفی بروز کنند. برخی از این دلایل شامل ژنتیک، تجربه‌های زندگی خاص مانند استرس یا سوء استفاده، و مشکلات بیولوژیکی مانند عدم تعادل شیمیایی در مغز هستند. به‌طور کلی، عوامل متعددی می‌توانند در بروز این اختلالات نقش داشته باشند.
نتیجه گیری
اختلالات روانی مشکلی شایع در جامعه ایران هستند که تأثیرات جدی بر زندگی فردی و اجتماعی افراد دارند. آگاهی از این اختلالات و اقدام به درمان به موقع می‌تواند کمک زیادی به بهبود سلامت روان جامعه بکند. خوشبختانه با افزایش آگاهی‌ها و پذیرش خدمات روان‌شناختی، افراد بیشتری به دنبال کمک و درمان هستند و این امر به کاهش استرس‌ها و مشکلات روانی کمک می‌کند.
نظرات کاربران