در هفته‌های اخیر با افزایش موارد ابتلا به بیماری‌های تنفسی در برخی نقاط کشور، نگرانی‌هایی درباره بازگشت احتمالی ویروس کرونا مطرح شده است. با توجه به خاطره‌ی تلخ سال‌های اوج همه‌گیری کرونا، حساسیت افکار عمومی نسبت به افزایش ناگهانی بیماری‌های مشابه بسیار بیشتر از گذشته شده است. اما آیا این نگرانی‌ها پایه و اساس علمی دارند؟ در این مقاله به بررسی وضعیت ویروس‌های تنفسی در ایران، به‌ویژه کرونا، بر اساس اطلاعات رسمی وزارت بهداشت می‌پردازیم.
افزایش بیماری های تنفسی در روزهای پایانی سال و اوایل بهار
با شروع ماه‌های پایانی سال و تعطیلات نوروزی، تماس‌های اجتماعی بیشتر می‌شود و همین موضوع احتمال انتقال بیماری‌های تنفسی را افزایش می‌دهد. در این بازه‌ی زمانی، تغییرات دمایی، سفرهای نوروزی، و دید و بازدیدها به شیوع بیشتر ویروس‌های تنفسی کمک می‌کند.
به گفته دکتر قباد مرادی، سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، الگوی فعلی افزایش بیماری‌های تنفسی در کشور نگران‌کننده و خارج از عرف نیست. در واقع، هر سال در اسفند و فروردین شاهد افزایش نسبی ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا، و حتی کرونا هستیم که این روند، در شرایط فعلی نیز ادامه دارد و مطابق با الگوهای اپیدمیولوژیک گذشته است.
بررسی آماری ویروس های شایع در کشور
یکی از سوالات مهم در مواجهه با افزایش بیماری‌های تنفسی، نوع ویروس‌های غالب در این دوره است. آگاهی از این موضوع می‌تواند به پزشکان، سیستم درمانی، و حتی مردم در کنترل بهتر بیماری کمک کند.
بر اساس گزارش‌های رسمی وزارت بهداشت، ویروس آنفلوآنزا در حال حاضر شایع‌ترین عامل بیماری‌های تنفسی در کشور است. به طوری‌که نزدیک به ۱۰ درصد از نمونه‌های مثبت مربوط به آنفلوآنزا هستند. در مقابل، میزان ابتلا به ویروس کرونا به کمتر از ۳ درصد رسیده است. این آمار نشان می‌دهد که کرونا هنوز به طور کامل از چرخه‌ی تنفسی حذف نشده، اما شیوع آن بسیار کمتر از گذشته است و جای نگرانی فوری ندارد.
آیا با موج جدید کرونا مواجه هستیم؟
هرچند افزایش بیماری‌های تنفسی ممکن است به اشتباه به عنوان بازگشت موج کرونا تفسیر شود، اما شواهد علمی و آماری فعلاً چنین وضعیتی را تأیید نمی‌کنند. آنچه اکنون در جریان است، افزایش کلی ویروس‌های فصلی است که در هر سال، به خصوص در اواخر زمستان و اوایل بهار، مشاهده می‌شود.
دکتر مرادی تأکید کرده است که هیچ نشانه‌ی غیرعادی یا جهش خطرناک جدیدی در ویروس کرونا گزارش نشده و علائم بالینی بیماران نیز نسبت به سال‌های گذشته تفاوت خاصی نداشته‌اند. اغلب بیماران علائمی خفیف و مشابه سرماخوردگی دارند که نیازی به بستری ندارد.
کرونا هنوز به طور کامل حذف نشده است
اگرچه میزان شیوع کرونا نسبت به گذشته کاهش چشم‌گیری داشته، اما این ویروس هنوز به‌طور کامل از بین نرفته است و در مواردی می‌تواند سبب بیماری شود، به‌ویژه در افراد مسن، دارای بیماری‌های زمینه‌ای، یا کسانی که واکسیناسیون ناقص دارند.
کرونا اکنون در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، به عنوان یکی از ویروس‌های فصلی در نظر گرفته می‌شود. با این‌حال، همچنان باید نسبت به آن هوشیار بود و در صورت بروز علائم مشکوک مانند تب، سرفه خشک، یا بدن‌درد، به پزشک مراجعه کرد و اقدامات مراقبتی مانند استفاده از ماسک در فضاهای بسته را جدی گرفت.
تفاوت علائم آنفلوآنزا، سرماخوردگی و کرونا
تشخیص تفاوت بین این سه بیماری تنها از طریق علائم بالینی گاهی دشوار است. به همین دلیل آشنایی با علائم اختصاصی هر کدام می‌تواند کمک‌کننده باشد. در ادامه خلاصه‌ای از تفاوت‌های اصلی آن‌ها آمده است:
- سرماخوردگی: عطسه، آبریزش بینی، گلودرد خفیف، تب نادر
- آنفلوآنزا: تب بالا، بدن‌درد شدید، سرفه خشک، ضعف شدید
- کرونا: تب، سرفه خشک، تنگی نفس، از دست دادن بویایی یا چشایی
در صورت تداوم یا شدت یافتن علائم، انجام تست‌های تشخیصی برای افتراق دقیق بین این بیماری‌ها ضروری است.
نقش واکسیناسیون در کنترل کرونا و بیماری های فصلی
یکی از مهم‌ترین عوامل در کنترل ویروس کرونا طی دو سال گذشته، واکسیناسیون گسترده‌ی عمومی بوده است. این اقدام باعث شد تا شدت بیماری در اغلب موارد کاهش یافته و نیاز به بستری و مرگ‌ومیر کمتر شود.
پزشکان توصیه می‌کنند که گروه‌های در معرض خطر همچنان واکسن‌های یادآور کرونا و آنفلوآنزا را دریافت کنند. این واکسن‌ها در کنار رعایت بهداشت فردی، موثرترین راه جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های فصلی هستند.
چگونه از خود در برابر ویروس های تنفسی محافظت کنیم؟
با وجود کاهش شدت کرونا، همچنان رعایت اصول بهداشت فردی اهمیت زیادی دارد. در فصول سرد و ایام پر رفت‌وآمدی مثل نوروز، رعایت برخی نکات ساده می‌تواند تا حد زیادی از انتقال بیماری‌ها جلوگیری کند.
- شستن مرتب دست‌ها با آب و صابون
- استفاده از ماسک در مکان‌های شلوغ و بسته
- پرهیز از حضور در جمع در صورت داشتن علائم بیماری
- تهویه مناسب محیط‌های سربسته
- واکسیناسیون به‌موقع
جمع بندی: نگرانی ها درباره کرونا منطقی هستند؟
هرگونه افزایش بیماری‌های تنفسی در شرایط پساکرونا، طبیعی است که نگرانی‌هایی ایجاد کند. با این حال، بر اساس آخرین داده‌های علمی و رسمی، ویروس کرونا در حال حاضر عامل اصلی بیماری‌های تنفسی در کشور نیست. میزان شیوع آن محدود و کنترل‌شده است و علائم آن نیز اغلب خفیف و غیرتهدیدکننده هستند.
با این وجود، نمی‌توان احتمال بازگشت جهش‌های جدید را به‌طور کامل رد کرد. بنابراین توصیه می‌شود که مردم همچنان مراقب باشند، واکسیناسیون را جدی بگیرند و در صورت بروز علائم، خودمراقبتی و مراجعه به پزشک را فراموش نکنند.
نظرات کاربران