آب لوله‌کشی تهران، از جمله مهم‌ترین منابع تأمین مایعات روزانه برای میلیون‌ها نفر از ساکنین این کلان‌شهر است. این آب از منابع سطحی مانند سدهای بزرگ و همچنین منابع زیرزمینی تأمین شده و پس از طی مراحل تصفیه، توسط سازمان آب و فاضلاب استان تهران به شبکه شهری تزریق می‌شود. با این حال، بسیاری از شهروندان نسبت به کیفیت واقعی آب شرب تردید دارند و این پرسش رایج مطرح می‌شود: آیا برای اطمینان از سلامت، باید آب لوله‌کشی تهران را جوشاند؟
در این مقاله، ضمن بررسی دقیق کیفیت آب تهران، به مواردی که ممکن است باعث آلودگی آب شوند، اثرات جوشاندن و همچنین توصیه‌های بهداشتی مهم برای گروه‌های آسیب‌پذیر خواهیم پرداخت.
چه عواملی ممکن است بر کیفیت آب تهران اثرگذار باشند؟
اگرچه آب شرب تهران تحت نظارت دقیق تصفیه و توزیع می‌شود، اما عوامل محیطی و زیرساختی می‌توانند باعث افت کیفیت در برخی مناطق شوند. این عوامل عمدتاً به قدمت لوله‌کشی، موقعیت جغرافیایی، نزدیکی به منابع صنعتی و همچنین سلامت شبکه آبرسانی منطقه مربوط می‌شود.
- آلودگی‌های میکروبی: در مناطق قدیمی با لوله‌کشی فرسوده، امکان نفوذ باکتری، ویروس و انگل‌ها به آب وجود دارد. ترک یا شکستگی در لوله‌ها ممکن است عامل این آلودگی‌ها باشد.
- فلزات سنگین و مواد شیمیایی: در نزدیکی مراکز صنعتی یا مناطقی که هنوز از لوله‌های سربی و گالوانیزه استفاده می‌شود، امکان وجود ترکیباتی مانند نیترات، سرب، کادمیوم یا آرسنیک در آب بیشتر است.
- کلر و محصولات جانبی آن: اگرچه کلرزنی یک روش استاندارد برای ضدعفونی کردن آب شهری است، اما مصرف بیش از حد یا باقی‌ماندن کلر در خطوط لوله می‌تواند موجب ایجاد طعم و بوی ناخوشایند شود و در درازمدت برای سلامت مضر باشد.
آیا جوشاندن آب برای حذف آلودگی ها کافی است؟
بسیاری از مردم تصور می‌کنند که جوشاندن آب همیشه راهی مطمئن برای پاک‌سازی آن است. این دیدگاه، بخشی از واقعیت را در بر دارد، اما لازم است بدانیم که جوشاندن، فقط بر برخی آلاینده‌ها اثر دارد.
- برای آلودگی‌های میکروبی: بله. جوشاندن آب به مدت حداقل ۱ دقیقه، تمام میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا از جمله باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها را از بین می‌برد. در مناطق با احتمال آلودگی باکتریایی، این روش توصیه می‌شود.
- برای آلودگی‌های شیمیایی و فلزات سنگین: خیر. جوشاندن نه‌تنها فلزات سنگین مانند سرب و نیترات را از بین نمی‌برد، بلکه با کاهش حجم آب، ممکن است غلظت آن‌ها را افزایش دهد. بنابراین، در صورتی که احتمال آلودگی شیمیایی وجود دارد، جوشاندن گزینه مناسبی نیست.
راهکارهای ایمن سازی آب شرب در شرایط مختلف
با توجه به تنوع کیفیت آب در نقاط مختلف تهران، نمی‌توان یک نسخه واحد برای همه مناطق تجویز کرد. بسته به محل سکونت، نوع ساختمان، و ویژگی‌های شبکه لوله‌کشی، توصیه‌های متفاوتی وجود دارد.
- مناطق نوساز با سیستم لوله‌کشی جدید: آب معمولاً استانداردهای بهداشتی را داراست و نیازی به جوشاندن یا فیلتر ندارد، مگر در صورت مشاهده تغییرات ظاهری در بو یا رنگ.
- مناطق دارای لوله‌کشی فرسوده یا نزدیک به مناطق صنعتی: بهتر است از فیلترهای خانگی معتبر استفاده کنید، به‌ویژه فیلترهایی که قابلیت جذب نیترات، فلزات سنگین، کلر باقی‌مانده و میکروارگانیسم‌ها را دارند. استفاده از آب بسته‌بندی دارای تاییدیه سازمان غذا و دارو نیز گزینه‌ای مطمئن است.
- گروه‌های حساس مانند کودکان، سالمندان، زنان باردار یا افراد دارای نقص ایمنی: برای این افراد، مصرف آب جوشیده، تصفیه‌شده یا بسته‌بندی‌شده توصیه می‌شود، حتی در مناطقی که آب سالم ارزیابی شده است.
- بررسی کیفیت آب منطقه‌ای: شهروندان می‌توانند با مراجعه به سایت رسمی سازمان آب و فاضلاب استان تهران یا آزمایشگاه‌های مورد تأیید وزارت بهداشت، از کیفیت آب محل سکونت خود آگاه شوند.
جمع بندی: آیا جوشاندن آب تهران ضروری است یا نه؟
پاسخ کوتاه این است: «بستگی دارد». اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که سیستم آبرسانی جدید و مطمئن دارد، معمولاً نیازی به جوشاندن آب نیست. با این حال، اگر در محله‌ای با لوله‌کشی قدیمی، مشکلات بوی نامطبوع یا تغییر رنگ آب مواجه هستید، جوشاندن آب راهی مؤثر برای حذف عوامل میکروبی است. برای حذف آلاینده‌های شیمیایی و فلزات سنگین، بهتر است از دستگاه های تصفیه آب استاندارد یا آب بطری استفاده شود.
در نهایت، آگاهی از شرایط منطقه‌ای و استفاده از منابع رسمی برای بررسی کیفیت آب، کلید اطمینان از سلامت مصرف‌کنندگان است. اگر با بو، طعم یا رنگ غیرعادی در آب روبرو شدید، بلافاصله موضوع را به سازمان آب منطقه گزارش دهید. حفظ سلامت خانواده، با آگاهی از کیفیت آبی که می‌نوشیم آغاز می‌شود.
نظرات کاربران