میکروپلاستیک ها ذرات بسیار ریز و نامرئی از جنس پلاستیک هستند که در هوا، غذا، آب و محیط پیرامون ما پراکنده‌اند. این ذرات، اگرچه با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیستند، اما به‌راحتی از طریق تنفس، خوردن یا تماس پوستی وارد بدن ما می‌شوند. دانشمندان در سال‌های اخیر دریافتند که میکروپلاستیک‌ها نه تنها در دستگاه گوارش بلکه در خون، ریه و حتی بافت‌های حساس بدن نیز قابل ردیابی هستند. در این مقاله، برخی از مهم‌ترین عادت‌های روزمره که باعث افزایش ورود این ذرات به بدن می‌شوند، بررسی می‌کنیم.
۱. مصرف مداوم غذاهای آماده و فراوری شده
محصولاتی نظیر ناگت مرغ، سوسیس، نوشابه، چیپس و تنقلات بسته‌بندی‌شده در فرایند تولید خود در معرض تماس مستقیم با پلاستیک قرار دارند. در بسیاری از موارد، مواد شیمیایی و ذرات پلاستیکی از طریق بسته‌بندی یا حرارت بالا به غذا منتقل می‌شوند.
- مطالعات نشان داده‌اند که میزان میکروپلاستیک در ناگت‌های صنعتی، ده ها برابر بیشتر از گوشت طبیعی است.
- ظروف بسته‌بندی و دستگاه‌های صنعتی از منابع اصلی این آلودگی هستند.
۲. جویدن مداوم آدامس های مصنوعی
آدامس ها اغلب دارای پایه‌ای از پلیمرهای صنعتی و لاستیک های مصنوعی هستند. با هر بار جویدن، این ترکیبات تجزیه می‌شوند و ذرات میکروپلاستیک وارد بزاق می شوند.
- این ذرات از طریق بلعیدن، وارد دستگاه گوارش می گردند.
- آدامس های طبیعی بر پایه صمغ درختان گزینه‌ای ایمن تر هستند.
۳. استفاده از ظروف پلاستیکی در مایکروویو
بسیاری از ظروف پلاستیکی، هنگام گرم شدن در مایکروویو، تجزیه شده و ذرات ریز پلاستیکی آزاد می‌کنند. این ذرات به راحتی وارد غذا و سپس بدن می شوند.
- حتی ظروفی که برچسب «مناسب مایکروویو» دارند نیز در دمای بالا می‌توانند ناپایدار شوند.
- استفاده از ظروف شیشه‌ای یا سرامیکی جایگزینی مطمئن تر است.
۴. نوشیدن آب بطری شده
آب های بسته‌بندی شده، به ویژه در بطری های پلاستیکی، دارای تراکم بالایی از میکروپلاستیک هستند. این آلودگی ممکن است ناشی از فرایند بسته بندی، نگهداری یا حرارت محیط باشد.
- تحقیقات نشان داده اند که برخی بطری ها حاوی بیش از ۱۰۰ هزار ذره پلاستیکی در هر لیتر هستند.
- استفاده از آب جوشیده یا فیلترشده توصیه می شود.
۵. شست و شوی لباس های ساخته شده از الیاف مصنوعی
لباس‌هایی با جنس پلی‌استر، نایلون یا اسپندکس در هنگام شست‌وشو میکروفیبرهای پلاستیکی تولید می کنند که وارد فاضلاب و سپس منابع آب می شوند. این ذرات نیز نهایتاً وارد زنجیره غذایی انسان می شوند.
- نصب فیلتر مخصوص در ماشین لباسشویی می‌تواند میزان ورود این الیاف به آب را کاهش دهد.
- انتخاب لباس‌هایی با الیاف طبیعی مانند پنبه گزینه‌ای سالم تر است.
۶. استفاده از محصولات بهداشتی حاوی میکروپلاستیک
محصولاتی مانند خمیر دندان های سفید کننده، اسکراب ها و ژل های شوینده گاهی شامل ذرات پلاستیکی ریز برای لایه برداری هستند. این ذرات از طریق پوست و دهان به بدن نفوذ می کنند.
- هنگام خرید محصولات مراقبتی، برچسب ترکیبات را بررسی کنید.
- به جای اسکراب های شیمیایی، می‌توانید از ماسک ها و مواد طبیعی مانند جو دوسر استفاده کنید.
۷. نوشیدن چای با کیسه های پلاستیکی
برخی از برندهای چای از کیسه هایی با جنس نایلون یا پلی‌استر استفاده می کنند که هنگام تماس با آب جوش، میلیاردها ذره پلاستیکی آزاد می کنند.
- چای های برگ دار یا کیسه های چای سلولزی و کاغذی، انتخاب های سالم تری هستند.
۸. استنشاق میکروپلاستیک ها از هوای محیط داخلی
ذرات میکروپلاستیک در گرد و غبار خانگی، فرش ها، پرده ها و مبلمان وجود دارند. این ذرات از طریق تنفس به ریه‌ها وارد شده و در بدن تجمع می‌یابند.
- استفاده از تهویه مناسب و جاروبرقی های مجهز به فیلتر HEPA، میزان این آلودگی را کاهش می دهد.
۹. مصرف نمک های دریایی و نمک های تصفیه نشده
نمک های استخراج شده از دریا به ویژه نمک های صورتی، سیاه یا دریایی حاوی مقادیر قابل توجهی میکروپلاستیک هستند، چرا که اقیانوس ها یکی از بزرگ ترین منابع آلودگی پلاستیکی در جهان هستند.
- استفاده از نمک های صنعتی تصفیه شده و تحت کنترل، راه حلی ایمن تر است.
راهکارهای عملی برای کاهش ورود میکروپلاستیک ها به بدن
برای محافظت از سلامت بدن و کاهش مواجهه با میکروپلاستیک ها، رعایت برخی نکات ساده اما مؤثر ضروری است:
- استفاده از ظروف شیشه ای یا سرامیکی برای پخت و گرم کردن غذا
- نوشیدن آب فیلترشده یا جوشیده به جای آب بطری شده
- انتخاب لباس هایی با الیاف طبیعی مانند پنبه، کتان یا بامبو
- نصب فیلتر مخصوص الیاف میکروپلاستیک در ماشین لباسشویی
- استفاده از چای های برگ دار یا کیسه های چای گیاهی و بدون پلاستیک
- بررسی ترکیبات محصولات آرایشی و بهداشتی و انتخاب برندهای فاقد میکروپلاستیک
- تهویه مناسب منزل و استفاده از جاروبرقی های مجهز به فیلتر HEPA
- استفاده از نمک های تصفیه شده و دارای مجوز بهداشتی معتبر
- حذف یا کاهش مصرف آدامس های صنعتی و جایگزینی با آدامس های طبیعی
نتیجه گیری
میکروپلاستیک ها اکنون به بخشی جدایی ناپذیر از زندگی روزمره ما تبدیل شده‌اند و بدون آن که متوجه باشیم، از راه های مختلفی وارد بدن‌مان می شوند. گرچه نمی توان این تهدید را به طور کامل حذف کرد، اما با افزایش آگاهی و تغییر در عادت های روزمره می توان به شکل قابل توجهی میزان ورود این ذرات به بدن را کاهش داد. انتخاب‌های هوشمندانه، نه تنها به سلامت فردی کمک می کنند بلکه در بلندمدت به سلامت محیط زیست نیز یاری می رسانند.
نظرات کاربران