در دوران بارداری و پس از زایمان، بدن تغییرات زیادی را تجربه می‌کند که می‌تواند بر سلامت مادر تاثیر بگذارد. یکی از مسائلی که ممکن است در این دوران به‌وجود آید، التهاب تیروئید بعد از زایمان است. این اختلال می‌تواند بر عملکرد تیروئید تاثیر گذاشته و سوالات متعددی در ذهن مادران ایجاد کند. یکی از نگرانی‌های شایع مادران این است که آیا این التهاب می‌تواند بر شیردهی تأثیرگذار باشد یا خیر. در این مقاله به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت.
التهاب تیروئید بعد از زایمان چیست؟
التهاب تیروئید بعد از زایمان یک اختلال خودایمنی است که تقریباً ۵ درصد از زنان پس از زایمان به آن دچار می‌شوند. این اختلال با تغییرات ناگهانی در سطح هورمون‌های تیروئید مشخص می‌شود. معمولاً این التهاب به‌صورت دوره‌هایی از پرکاری و کم‌کاری تیروئید بروز می‌کند. به این معنا که در ابتدا سطح هورمون‌های تیروئید بالاتر از حد طبیعی می‌شود و بعد از مدتی این سطح کاهش می‌یابد. علت اصلی این اختلال هنوز کاملاً مشخص نشده است، اما معمولاً با فعال شدن آنتی‌بادی‌های خودایمنی مرتبط با تیروئید در دوران بارداری، این وضعیت به وجود می‌آید.
این اختلال معمولاً به‌طور موقت است و بسیاری از زنان در مدت یک سال پس از زایمان بهبود می‌یابند. با این حال، در برخی موارد ممکن است علائم آن برای مدت طولانی‌تری ادامه یابد.
علائم التهاب تیروئید بعد از زایمان
علائم التهاب تیروئید بعد از زایمان می‌تواند در افراد مختلف متفاوت باشد و بسته به اینکه فرد در کدام مرحله از این اختلال قرار دارد، شدت علائم نیز متفاوت است. این اختلال معمولاً در دو مرحله قابل شناسایی است: فاز پرکاری تیروئید و فاز کم‌کاری تیروئید.
فاز پرکاری تیروئید
در این مرحله، میزان هورمون تیروئید بالاتر از حد طبیعی است و علائمی مانند تند شدن ضربان قلب، حساسیت، اضطراب، کاهش وزن و خستگی مشاهده می‌شود. این علائم ممکن است خفیف و موقت باشند و معمولاً بین ۱ تا ۴ ماه پس از زایمان ظاهر می‌شوند.
فاز کم کاری تیروئید
در این مرحله، سطح هورمون‌های تیروئید کاهش می‌یابد و علائم آن شامل خستگی، افسردگی، افزایش وزن، خشکی پوست، مشکل در تمرکز و یبوست می‌باشد. این مرحله معمولاً بین ۴ تا ۸ ماه پس از زایمان شروع می‌شود و ممکن است برای ۹ تا ۱۲ ماه ادامه یابد.
آیا التهاب تیروئید پس از زایمان می تواند باعث افسردگی شود؟
بله، التهاب تیروئید بعد از زایمان می‌تواند به افسردگی منجر شود. بسیاری از مشکلات تیروئید، به‌ویژه در فاز کم‌کاری، می‌توانند تغییرات خلقی ایجاد کنند که از جمله آن‌ها اضطراب و افسردگی است. اختلالات هورمونی می‌توانند بر متابولیسم بدن تأثیر گذاشته و در نتیجه علائمی مانند خستگی شدید، تغییرات در خواب و تمرکز و احساس غمگینی را ایجاد کنند.
با این حال، رابطه بین التهاب تیروئید پس از زایمان و افسردگی پس از زایمان هنوز در مطالعات بالینی اثبات نشده است. اگرچه برخی از مطالعات فرض می‌کنند که التهاب تیروئید ممکن است خطر افسردگی پس از زایمان را افزایش دهد، اما هنوز شواهد علمی کافی برای تایید این ارتباط وجود ندارد.
علت ها و ریسک فاکتورها
در حالی که هر زن پس از زایمان ممکن است دچار التهاب تیروئید شود، زنان با شرایط خاص بیشتر در معرض خطر هستند. یکی از ریسک فاکتورهای اصلی، داشتن آنتی‌بادی‌های تیروئید است. این آنتی‌بادی‌ها معمولاً در بیماری‌های خودایمنی مشاهده می‌شوند و هر چه سطح آنتی‌بادی‌ها بالاتر باشد، احتمال بروز التهاب تیروئید بیشتر است.
عوامل دیگری که می‌توانند خطر التهاب تیروئید بعد از زایمان را افزایش دهند عبارتند از:
- داشتن اختلالات خودایمنی مانند دیابت نوع اول
- سابقه اختلالات تیروئید
- سابقه التهاب تیروئید پس از زایمان در دوران بارداری
- سابقه خانوادگی بیماری‌های تیروئیدی
تشخیص التهاب تیروئید پس از زایمان
اگر علائم التهاب تیروئید را تجربه می‌کنید یا در معرض ریسک فاکتورها قرار دارید، پزشک شما احتمالاً آزمایشات هورمونی تجویز خواهد کرد. این آزمایشات معمولاً شامل اندازه‌گیری سطح هورمون‌های تیروئید (T3 و T4) و هورمون محرک تیروئید (TSH) است. به‌طور کلی، زنان با ریسک بالا باید سه ماه پس از زایمان و سپس شش ماه پس از آن آزمایش شوند.
درمان التهاب تیروئید پس از زایمان
درمان التهاب تیروئید بستگی به فازی دارد که فرد در آن قرار دارد. در فاز پرکاری تیروئید، درمان معمولاً نیاز به دارویی خاص ندارد و معمولاً خود به خود بهبود می‌یابد. در صورتی که علائم حادی مانند تپش قلب وجود داشته باشد، داروهای مهارکننده بتا می‌توانند مفید باشند.
در فاز کم‌کاری تیروئید، درمان با داروهای هورمونی مانند لووتیروکسین انجام می‌شود. این دارو به جای هورمون‌های تیروئید کمبودها را جبران می‌کند و معمولاً پس از یک سال مصرف این دارو، می‌توان درمان را قطع کرد، البته لازم است که بررسی‌های سالانه برای اطمینان از بهبود وضعیت تیروئید انجام شود.
آیا التهاب تیروئید پس از زایمان بر شیردهی تاثیر می گذارد؟
پاسخ به این سوال مثبت است؛ مشکلات تیروئید می‌توانند تأثیراتی بر شیردهی داشته باشند. به‌ویژه اگر میزان هورمون‌های تیروئید بسیار بالا یا پایین باشد، ممکن است بر تولید شیر تأثیر بگذارد. بنابراین، اگر مشکلات شیردهی دارید و مشکوک به التهاب تیروئید هستید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
در درمان التهاب تیروئید پس از زایمان، از جمله در دوره شیردهی، برخی درمان‌ها مانند استفاده از ید رادیواکتیو باید اجتناب شوند زیرا ممکن است به شیر مادر وارد شوند. اما در بیشتر موارد، درمان با لووتیروکسین برای مادران شیرده ایمن است و در سطح پایین به شیر منتقل نمی‌شود.
آیا التهاب تیروئید پس از زایمان موجب ریزش مو می شود؟
ریزش مو یکی از مشکلات شایع پس از زایمان است که به‌ویژه در زنان شیرده مشاهده می‌شود. این ریزش مو معمولاً به‌خاطر تغییرات هورمونی ناشی از بارداری و زایمان است. اما در صورتی که التهاب تیروئید پس از زایمان وجود داشته باشد، این ریزش مو ممکن است تشدید شود.
آیا التهاب تیروئید پس از سقط جنین ممکن است رخ دهد؟
بله، التهاب تیروئید بعد از سقط‌جنین ممکن است رخ دهد، به‌ویژه در افرادی که در معرض ریسک فاکتورهای بالا هستند. اگر سقط جنین در مراحل ابتدایی بارداری اتفاق بیفتد، احتمال بروز التهاب تیروئید پس از آن وجود دارد، اما این وضعیت در مقایسه با مادرانی که زایمان کامل داشته‌اند، نادرتر است.
نتیجه گیری
التهاب تیروئید بعد از زایمان یک اختلال شایع و معمولاً موقتی است که می‌تواند بر سلامت عمومی مادر و به‌ویژه بر شیردهی تاثیر بگذارد. علائم این بیماری از تغییرات هورمونی تا مشکلات خلقی و جسمی مختلف متفاوت است. درمان به‌موقع و مراقبت‌های پزشکی می‌تواند کمک کند تا این مشکل به‌خوبی مدیریت شود. در صورت داشتن هر یک از علائم این اختلال، مشاوره با پزشک بسیار مهم است.
نظرات کاربران