کم تحرکی در دوران نوجوانی یکی از مسائل مهمی است که بر سلامت جسمی و روانی نوجوانان تأثیرگذار است. رفتارهای بیتحرک مانند نشستن طولانیمدت برای انجام فعالیتهای آموزشی، بازیهای ویدیویی یا استفاده از دستگاههای دیجیتال، به تدریج به یک بحران جهانی تبدیل شدهاند. در حالی که فعالیت بدنی برای حفظ سلامت جسمی و روانی بسیار ضروری است، کم تحرکی نه تنها سلامت بدنی را تهدید میکند بلکه میتواند موجب اختلالات روانی مانند اضطراب، افسردگی و کاهش کیفیت زندگی شود. این مقاله به بررسی پیامدهای کم تحرکی در دوران نوجوانی و ارتباط آن با مشکلات روانی میپردازد.
کم تحرکی؛ یک تهدید جدی برای سلامت جسمی و روانی
بیتحرکی به معنای کمبود فعالیت بدنی یا ورزش است که میتواند منجر به مشکلاتی از جمله چاقی، بیماریهای قلبی، دیابت و افسردگی شود. در میان نوجوانان، بیتحرکی بهویژه در پسران به یک نگرانی جدی تبدیل شده است. این مشکل نه تنها سلامت جسمی آنها را تحت تأثیر قرار میدهد بلکه میتواند به سلامت روانی و عاطفی نیز آسیب بزند. به علاوه، رفتارهای بیتحرک میتوانند عادتهای ناپسندی را در نوجوانان ایجاد کنند که این عادات به بزرگسالی نیز منتقل میشوند و در نهایت به سبک زندگی بیتحرک و مشکلات سلامت جسمانی و روانی بلندمدت منجر میشود.
تأثیر منفی کم تحرکی بر سلامت روان
پژوهشهای متعددی نشان دادهاند که کم تحرکی، بهویژه زمانی که با استفاده مفرط از دستگاههای الکترونیکی همراه باشد، میتواند مشکلاتی مانند چاقی و بیماریهای قلبی عروقی را به دنبال داشته باشد. علاوه بر این، اثرات منفی این سبک زندگی به سلامت روان نیز گسترش یافته است. بهطور خاص، نوجوانانی که زمان زیادی را به فعالیتهای بیتحرک اختصاص میدهند، بیشتر در معرض اضطراب، افسردگی و مشکلات روانی قرار دارند.
تحقیقات اخیر در موسسه روانپزشکی، روانشناسی و علوم اعصاب در کینگز کالج لندن نشان میدهد که نوجوانانی که بیش از ۳ ساعت در روز را صرف فعالیتهای بیتحرک میکنند، بیشتر از سایرین دچار مشکلات روانی میشوند. این تحقیقات از تحلیل دادههای ۳۶۷۵ نوجوان در دو مقطع زمانی (۱۴ سالگی و ۱۷ سالگی) بهدست آمده است. در این تحقیق، نوجوانان یک دفتر یادداشت روزانه برای ثبت فعالیتهایشان پر کردند و نتایج آنها با استفاده از مقیاس کسلر ارزیابی شد.
تأثیر استفاده از نمایشگرها و فعالیت های آموزشی
نتایج نشان دادهاند که مدت زمان استفاده از نمایشگرها تأثیر زیادی بر وضعیت روانی نوجوانان دارد. بهویژه، زمانی که نوجوانان بیش از ۱۸۰ دقیقه در روز را صرف فعالیتهای تفریحی با صفحه نمایش (مانند بازیهای ویدیویی) میکنند، در سن ۱۷ سالگی با مشکلات روانی بیشتری روبهرو میشوند. بهعلاوه، در شرایطی که مطالعه بیش از حد (بیش از سه ساعت در روز) بهویژه در پسران مشاهده شود، ممکن است باعث افزایش ناراحتی روانی شود.
یکی از دلایلی که میتواند این تأثیرات منفی را توضیح دهد، جایگزینی وقت صرف شده برای مطالعه با تعاملات اجتماعی رو در رو است. زمانی که نوجوانان ساعات زیادی را صرف مطالعه میکنند، ممکن است فرصتهای تعامل اجتماعی و فعالیتهای خارج از خانه که به سلامت روانی آنها کمک میکند را از دست بدهند. از سوی دیگر، استفاده از دستگاههای دیجیتال برای مطالعه میتواند به مشکلات خواب و کیفیت خواب ضعیف نیز منجر شود.
چطور میتوان تأثیرات منفی را کاهش داد؟
محققان بر اساس یافتههای خود چندین راهکار برای کاهش اثرات منفی روانی ناشی از بیتحرکی پیشنهاد میکنند:
- محدود کردن زمان استفاده از نمایشگر: بهترین روش برای کاهش مشکلات روانی، محدود کردن استفاده از نمایشگرها به کمتر از سه ساعت در روز است. این محدودیت میتواند به طور قابل توجهی از پیامدهای منفی جلوگیری کند.
- تمرکز بر فعالیتهای آموزشی و ساختاریافته: بهتر است نوجوانان بیشتر زمان خود را به فعالیتهای آموزشی و مفید اختصاص دهند تا صرف وقت برای سرگرمیهای بیتحرک. تحقیقات نشان دادهاند که استفاده از صفحه نمایش برای فعالیتهای آموزشی تأثیرات منفی ندارد.
- جایگزینی فعالیتهای اجتماعی: میتوان فعالیتهای بیتحرک را با فرصتهای اجتماعی و فیزیکی خارج از خانه جایگزین کرد تا از انزوا و افزایش اضطراب جلوگیری شود.
- توجه به تفاوتهای جنسیتی: مداخلات باید بهطور خاص برای دختران و پسران تنظیم شود، زیرا تحقیقات نشان دادهاند که دختران بیشتر به جستجو در اینترنت و پسران به بازیهای ویدیویی تمایل دارند.
- مدیریت زمان صفحه نمایش: مدیریت بهجای حذف کامل صفحه نمایش میتواند تأثیرات منفی را کاهش دهد و از پیامدهای آن جلوگیری کند.
نتیجه گیری
در نهایت، کم تحرکی در دوران نوجوانی بهطور مستقیم بر سلامت روانی و جسمانی نوجوانان تأثیر میگذارد. برای مقابله با این مسئله و کاهش پیامدهای آن، باید رویکردهای مناسب و مداخلات مؤثری در جهت افزایش فعالیت بدنی و کاهش زمان صرف شده برای فعالیتهای بیتحرک بهویژه با استفاده از نمایشگرها اتخاذ شود. با ایجاد محیطهای حمایتی و تشویق نوجوانان به فعالیتهای فیزیکی و اجتماعی، میتوانیم به حفظ سلامت روان و جسمی آنها کمک کنیم.
نظرات کاربران