تب کریمه کنگو؛ بیماری خطرناک مشترک بین انسان و دام

تب کریمه کنگو یکی از بیماری‌های ویروسی است که به صورت مشترک بین انسان و دام منتقل می‌شود. این بیماری می‌تواند تهدیدی جدی برای افرادی باشد که به نحوی با دام در ارتباط هستند، به ویژه در زمان‌هایی که فعالیت‌های مرتبط با کشتار دام و جابجایی گوشت به اوج خود می‌رسد. به‌ویژه در ایام عید قربان که مردم بیشتر به خرید و ذبح دام می‌پردازند، خطر انتقال این بیماری نیز افزایش می‌یابد. در این مقاله به بررسی ویژگی‌ها، علائم، راه‌های انتقال و روش‌های پیشگیری از بیماری تب کریمه کنگو می‌پردازیم.

تب کریمه کنگو چیست؟

تب کریمه کنگو یک بیماری ویروسی است که به وسیله ویروسی از خانواده بونیاویریده و از نوع نایروویروس ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند به‌صورت ناگهانی و شدید شروع شده و اثرات بسیار خطرناکی برای افراد مبتلا داشته باشد. انتقال این ویروس بین انسان و دام معمولاً از طریق گزش کنه آلوده، تماس با خون و ترشحات دام یا گوشت آلوده صورت می‌گیرد. این بیماری بیشتر در افرادی که در معرض تماس مستقیم با دام‌ها قرار دارند، مشاهده می‌شود.

دکتر عباس ارجمند، متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری در دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، اشاره کرد که تب کریمه کنگو در بسیاری از موارد در دام‌ها هیچ علامت مشخصی ایجاد نمی‌کند. در حالی که این بیماری در انسان می‌تواند علائم شدید و حتی کشنده‌ای ایجاد کند. گروه‌های پرخطر شامل افرادی هستند که در دامداری‌ها، کشتارگاه‌ها و حتی خانه‌ها در تماس مستقیم با دام‌ها هستند.

چگونه مبتلا می‌ شویم و علائم بیماری چیست؟

انتقال ویروس تب کریمه کنگو از طریق چندین راه ممکن است. از جمله گزش کنه‌های آلوده، تماس با خون و ترشحات دام‌های آلوده هنگام ذبح و آماده‌سازی گوشت، مصرف گوشت نیم‌پز یا آلوده، و تماس با ترشحات بدن بیماران مبتلا در محیط‌های درمانی.

دکتر ارجمند توضیح داد که علائم این بیماری معمولاً بین ۱ تا ۳ روز پس از تماس با ویروس ظاهر می‌شوند و شامل علائم زیر هستند:

• تب شدید و ناگهانی
• درد عضلانی
• سردرد و سرگیجه
• حالت تهوع و استفراغ
• درد شکم
• خونریزی از لثه، بینی یا محل تزریق
• در موارد شدید، خونریزی‌های داخلی و حتی مرگ

مبتلایان به این بیماری ممکن است در ابتدا علائمی مشابه آنفولانزا تجربه کنند، اما با پیشرفت بیماری، علائم شدیدتر و خطرناکتر می‌شوند که در صورت عدم درمان به موقع، ممکن است منجر به مرگ گردد.

آیا بیماری تب کریمه کنگو درمان دارد؟

در حال حاضر واکسن مؤثری برای پیشگیری از تب کریمه کنگو برای انسان‌ها وجود ندارد. بنابراین، درمان این بیماری بیشتر به صورت حمایتی است که شامل کاهش علائم و کنترل عفونت می‌شود. دکتر ارجمند اشاره کرد که برای درمان بیماری تب کریمه کنگو از داروهای ضدتب، مایعات و در برخی موارد داروهای ضدویروسی مانند ریباویرین استفاده می‌شود.

تشخیص زودهنگام بیماری و دریافت مراقبت‌های پزشکی مناسب می‌تواند نقش کلیدی در کاهش مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری ایفا کند. بنابراین، اگر پس از تماس با دام یا گزش کنه، علائمی مشابه آنفولانزا یا تب شدید مشاهده کردید، باید فوراً به مراکز درمانی مراجعه کنید.

توصیه‌ های مهم برای پیشگیری از تب کریمه کنگو

پیشگیری از تب کریمه کنگو به ویژه در ایام فعالیت‌های مرتبط با دامداری و کشتار دام، از اهمیت بالایی برخوردار است. دکتر ارجمند نکات زیر را برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری توصیه می‌کند:

• خرید دام زنده و گوشت تحت نظارت دامپزشکی: از خرید دام‌های زنده و گوشت‌هایی که تحت نظارت دامپزشکی نیستند، خودداری کنید. تنها از مراکز مجاز و کشتارگاه‌های رسمی خریداری کنید.
• ذبح دام در کشتارگاه‌ها: به هیچ وجه دام را در خانه یا در معابر عمومی ذبح نکنید، زیرا این کار خطر جدی برای سلامت خود و دیگران به همراه دارد.
• استفاده از دستکش هنگام خرد کردن گوشت: هنگام آماده‌سازی گوشت و جگر، حتماً از دستکش استفاده کنید. گوشت را پیش از مصرف به مدت حداقل ۲۴ ساعت و جگر را ۴۸ ساعت در یخچال با دمای ۴ درجه سانتی‌گراد نگهداری کرده و به طور کامل بپزید.
• استفاده از تجهیزات حفاظتی هنگام ذبح دام: افرادی که در کشتارگاه‌ها دام را ذبح می‌کنند، باید از دستکش، چکمه، ماسک و لباس مناسب استفاده کنند. همچنین ابزار مورد استفاده باید ضدعفونی شوند.
• آگاهی در مورد کنه‌ها: از دستکاری و له کردن کنه‌ها روی بدن دام خودداری کنید. در صورت مشاهده کنه بر بدن دام، فوراً به دامپزشک اطلاع دهید.
• آموزش و آگاهی عمومی: افراد باید از دستکاری کنه‌ها با دست بدون حفاظت خودداری کنند. به ویژه کودکان باید از جدا کردن یا له کردن کنه‌ها اجتناب کنند.
• لباس‌های روشن و تعویض لباس‌ها پس از تماس با دام: دامداران باید از لباس‌های رنگ روشن استفاده کنند و پس از خروج از محل نگهداری دام، لباس‌های خود را تعویض کنند تا از انتقال احتمالی بیماری جلوگیری کنند.

نتیجه‌ گیری

تب کریمه کنگو یک بیماری خطرناک است که می‌تواند تأثیرات جدی بر سلامت انسان‌ها داشته باشد، به ویژه در افرادی که به نوعی با دام در ارتباط هستند. پیشگیری از این بیماری از طریق رعایت نکات بهداشتی و ایمنی می‌تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند. آگاهی از روش‌های انتقال و علائم بیماری، به همراه رعایت توصیه‌های پیشگیری می‌تواند نقش مهمی در سلامت فردی و اجتماعی ایفا کند. بنابراین، همه باید این نکات را جدی بگیرند تا از بروز فاجعه‌های جبران‌ناپذیر پیشگیری شود.