افزایش دمای هوا در فصل‌های گرم سال، سال‌هاست که به عنوان یک عامل تهدیدکننده سلامت عمومی شناخته می‌شود. اما یافته‌های علمی جدید نشان می‌دهد که خطر واقعی تنها در گرمای روز نیست، بلکه شب‌های گرم و بدون کاهش دما می‌توانند اثرات به‌مراتب مرگبارتری بر سلامت قلب داشته باشند. به‌خصوص در شرایطی که دمای شبانه نیز کاهش پیدا نمی‌کند، بدن انسان فرصت بازیابی و خنک‌شدن نخواهد داشت؛ وضعیتی که می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات جدی قلبی شود. این مقاله با بررسی نتایج یک مطالعه جدید، به شما نشان می‌دهد که چرا باید نسبت به گرمای شبانه هشیار باشید و چگونه می‌توان از آسیب‌های قلبی ناشی از آن پیشگیری کرد.
امواج گرمای مرکب؛ خطرناک تر از تصور عمومی
امواج گرمای مرکب به دوره‌هایی گفته می‌شود که در آن‌ها دمای هوا هم در روز و هم در شب به‌طور غیرعادی بالا باقی می‌ماند. این وضعیت به بدن انسان اجازه استراحت دمایی نمی‌دهد. زمانی که شب‌ها هوا خنک نمی‌شود، قلب و دیگر اعضای بدن تحت فشار مداوم قرار می‌گیرند.
مطالعات اخیر نشان می‌دهد که خطر مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی در زمان وقوع امواج گرمای مرکب به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد. پژوهشگران دریافته‌اند که احتمال فوت ناشی از مشکلات قلبی در این شرایط ۸۶ درصد بیشتر است. در مقایسه، این عدد برای موج گرمای روزانه ۱۹ درصد و برای موج گرمای شبانه ۱۶ درصد بوده است.
تجزیه و تحلیل گسترده مرگ و میر قلبی در چین
برای بررسی دقیق‌تر این پدیده، گروهی از محققان دانشگاه فودان در شانگهای داده‌های مربوط به حدود ۲.۴ میلیون مورد مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی را بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹ در کشور چین بررسی کردند. آن‌ها این داده‌ها را با اطلاعات ساعتی دما تطبیق دادند تا بتوانند رابطه‌ی میان افزایش دمای هوا و مرگ‌ومیر را تحلیل کنند.
بر اساس این بررسی، مشخص شد که برخلاف تصور اولیه، تأثیر گرمای مداوم در طول شب و روز به شکل پیوسته و صعودی است؛ در حالی که گرمای صرفاً روزانه یا شبانه پس از مدتی اثر خود را از دست می‌دهد یا بدن تا حدی با آن تطابق پیدا می‌کند.
خطر مرگ ناگهانی قلبی در گرمای شب افزایش می یابد
یکی از یافته‌های نگران‌کننده این مطالعه، افزایش شدید خطر ایست قلبی ناگهانی در امواج گرمای مرکب است. در این وضعیت:
- احتمال مرگ بر اثر ایست قلبی ناگهانی ۸۶ درصد بیشتر می‌شود.
- این در حالی است که موج گرمای شبانه تنها ۳۷ درصد و موج گرمای روزانه ۲۴ درصد احتمال وقوع ایست قلبی را افزایش می‌دهد.
این موضوع نشان می‌دهد که بدن، به‌ویژه سیستم قلب و عروق، نیاز حیاتی به یک دوره خنک‌سازی و بازسازی در طول شب دارد و نبود این فرصت می‌تواند کشنده باشد.
حمله قلبی و نارسایی قلبی؛ دو پیامد دیگر امواج گرمای مرکب
گرمای مداوم علاوه‌بر ایست قلبی ناگهانی، خطر ابتلا به حمله قلبی و نارسایی قلبی را نیز افزایش می‌دهد. بر اساس یافته‌های تحقیق:
- احتمال مرگ بر اثر حمله قلبی در طول موج گرمای مرکب ۸۸ درصد افزایش می‌یابد.
- این عدد برای موج گرمای شبانه ۱۶ درصد و برای گرمای روزانه ۱۳ درصد است.
- در مورد نارسایی قلبی، موج گرمای مرکب با افزایش ۹۷ درصدی خطر مرگ همراه است.
- در حالی که این عدد در امواج گرمای صرفاً شبانه یا روزانه تنها ۲۴ درصد است.
این تفاوت‌ها به‌وضوح نشان می‌دهد که گرمای ممتد و شبانه، یک تهدید جدی برای سلامت قلب است که باید به آن توجه ویژه‌ای شود.
نیاز به تعریف جدید از «موج گرما» در سیاست گذاری های بهداشتی
به گفته‌ی دکتر رنجی چن، محقق ارشد این پژوهش، تعریف سنتی از موج گرما دیگر کافی نیست و نمی‌تواند تمامی ابعاد خطر را در بر بگیرد. با افزایش دمای جهانی و وقوع پی‌در‌پی امواج گرمای شدید و مرکب، نهادهای سلامت عمومی باید استراتژی‌های تازه‌ای برای پیشگیری و محافظت از گروه‌های پرخطر مانند سالمندان، بیماران قلبی و کارگران فضای باز تدوین کنند.
چن تأکید می‌کند که راهنمایی‌های بهداشتی و هشدارهای هواشناسی نیز باید با رویکرد جدید به‌روزرسانی شوند تا دربرگیرنده‌ی خطر گرمای شبانه نیز باشند، نه فقط دمای بالای روز.
گام بعدی: پیش بینی اثرات تغییرات اقلیمی بر مرگ های قلبی
محققان این پروژه در حال توسعه‌ی مدل‌هایی هستند که نشان دهند در صورت تداوم روند گرم‌تر شدن زمین، چه تعداد افراد ممکن است بر اثر بیماری‌های قلبی مرتبط با موج گرما جان خود را از دست بدهند. این مدل‌ها به سیاست‌گذاران کمک خواهند کرد تا میزان خطرات پیش رو را به‌درستی درک کرده و تصمیم‌گیری‌های بهتری در حوزه‌ی سلامت عمومی اتخاذ کنند.
نتیجه گیری
نتایج این تحقیق به‌روشنی نشان می‌دهد که گرمای ممتد در شب، آن هم زمانی که دمای هوا در شب کاهش نمی‌یابد، می‌تواند اثری بسیار شدیدتر از گرمای روز بر سلامت قلب داشته باشد. با توجه به روند افزایش دما در سراسر جهان و گسترش امواج گرمای مرکب، لزوم آگاهی‌رسانی عمومی، تغییر دستورالعمل‌های بهداشتی و طراحی سیستم‌های هشداردهنده‌ی هوشمند از اولویت‌های مهم برای مدیریت این بحران است. مراقبت از سلامت قلب در شب‌های گرم، دیگر یک توصیه‌ی جانبی نیست، بلکه ضرورت حیاتی عصر حاضر است.
نظرات کاربران